Sau nhiều năm marketing thua lỗ và bên bờ vực phá sản, Sharp đồng ý bán mình cho tập đoàn lớn Foxconn Đài Loan với giá 3,5 tỷ USD.
Sharp từng dẫn đầu toàn cầu về màn hình hiển thị tinh thể lỏng và pin tích điện mặt trời. Họ còn là công ty thứ nhất kinh doanh thương mại hóa sản xuất tivi LCD. Tuy vậy, tương tự những tập đoàn lớn điện tử Nhật Phiên bản khác, Sharp không thể duy trì vị thế và có thời điểm cận kề phá sản.
Việc làm ăn của Sharp “thê thảm” tới mức vào tháng 9/2015, họ phải động viên nhân viên công ty mua thành phầm để “chống đỡ giai đoạn khó khăn quan trọng đặc biệt”. Theo tờ Yomiuri Trực tuyến, công ty đề nghị lãnh đạo chi ít nhất 200.000 yen, lãnh đạo bậc trung mua 100.000 yen, nhân viên tuyến đầu mua 50.000 yen. Kết quả marketing quý trước đó phản ánh rất rõ tình trạng này: thành phần tivi LCD lỗ tới 12,7 tỷ yen.
Canh bạc sai lầm
Sharp khởi nghiệp từ sản xuất khóa thắt sườn lưng và bút chì cơ khí trước Thế chiến I. Năm 2004, công ty xây dựng Kameyama – nhà máy màn hình hiển thị lớn, văn minh tại Nhật Phiên bản trong khi những đối thủ cạnh tranh gia công ở những nước rẻ hơn. Canh bạc này của Sharp được đền đáp. Mẫu tivi Kameyama “made in Japan” thành công lớn, mang lại lợi nhuận khủng cho Sharp. Yukihiko Nakata, kỹ sư đã hiến đâng hàng chục năm tại đây, hồi tưởng: “Khi đó Shop chúng tôi là người thành công”.
Tuy nhiên, nụ cười ngắn chẳng tày gang. Sharp nhanh gọn ngập trong thua lỗ và tương lai bất định. Theo New York Times, tình cảnh của Sharp xuất phát điểm từ ban lãnh đạo không dự đoán được chuyển dịch lớn trong ngành công nghiệp điện tử toàn thế giới. Trung Quốc, nước nhà được mệnh danh là “công xưởng toàn cầu”, ngày 1 tiến bộ hơn, đủ kỹ năng sản xuất thành phầm sánh được với Nhật Phiên bản về quality. Đâu đó, tại những nước khác, nhiều đối thủ cạnh tranh thử thách sự thay đổi của doanh nghiệp Nhật Phiên bản. Trung tâm quyền lực tối cao của ngành đã chuyển từ Nhật Phiên bản sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ.
Trong khi đó, lãnh đạo Sharp thích ứng một cách đủng đỉnh. Họ không sẵn lòng thay đổi chiến lược trong cả khi những ĐK marketing đang chống lại mình. trái lại, họ còn tăng cường đầu tư vào những mảng miếng không tồn tại lãi, xoáy sâu khủng hoảng tài chính của công ty.
Ví dụ điển hình, khi giá màn hình hiển thị LCD giảm nhanh vào trong những năm 2000 do tiến bộ kỹ thuật và công suất tại Trung Quốc, Sharp lại gắng sức đi trước đối thủ cạnh tranh. Họ còn cách tân và phát triển màn hình hiển thị TV cỡ to hơn, không ngừng mở rộng sang màn hình hiển thị chạm màn hình cho smartphone, Tablet. Tuy vậy, đối thủ cạnh tranh bắt kịp nhanh hơn mong đợi, theo kỹ sư Nakata. “Thứ nhất, màn hình hiển thị máy tính được kinh doanh thương mại hóa. Sau đó là tivi, sau cuối là smartphone”.
Những Chuyên Viên nói rằng Sharp “mờ mắt” trước thành công thuở đầu của tivi màn hình hiển thị phẳng. Không lâu sau khoản thời gian nhà máy Kameyama chính thức sản xuất tivi, Sharp bắt tay vào một trong những nhà máy còn to hơn nữa vào năm 2006, gần trụ sở Osaka tại Sakai. Với quy mô gấp 4 lần Kameyama, chi phí xây dựng lên tới hơn 4 tỷ USD. Nhà máy hoàn thành năm 2010. Đến năm 2012, nhà máy sinh hoạt dưới công suất và phải bán một phần cho tỷ phú Terry Gou, nhà sáng lập Foxconn. Đó là lý do Sharp lỗ hơn 10 tỷ USD.
Theo ông Nakata, dù công suất tại Kameyama đã đủ dùng, Sharp vẫn ngoan cố xây dựng Sakai. Đó là một sai lầm căn bạn dạng. Những người đứng đầu Sharp không nghĩ như vậy. Tại buổi khai trường nhà máy Sakai, ông Mikio Katayama, Quản trị tập đoàn lớn Sharp khi ấy, xác minh: “Phe đối lập của Shop chúng tôi hoàn toàn có thể theo đuổi quy mô này nhưng Shop chúng tôi có lợi thế về chi phí”.
Thực tiễn chứng tỏ Quản trị Sharp đã đầu tư sai thời điểm. Trái đất giới vật lộn sau khủng hoảng tài chính 2008. Giá màn hình hiển thị LCD giảm mạnh, tivi LCD 60 inch bán chậm hơn tại Mỹ, đồng yen tăng khiến cho xuất khẩu từ Nhật Phiên bản quan trọng đặc biệt đắt đỏ. Sharp rơi vào báo động đỏ lúc còn “một núi” tivi tồn kho, còn đối thủ cạnh tranh như Samsung lại tận dụng lợi thế nhờ đáp ứng tivi cỡ trung bình. Từ đó, công ty trải qua hai đợt tái cấu trúc và được những bank cứu trợ. Khoảng 6.000 nhân viên toàn thời hạn mất việc, tương đương 1/4 lực lượng lao động.
Lục đục vận hành
Tháng 4/2012, Quản trị Katayama rời vị trí để nhận chức Quản trị Hội đồng quản trị (HĐQT) và được thay bằng Giám đốc điều hành Okuda Takashi. Thua lỗ dồn dập buộc ông Katayama phải từ bỏ quyền lực tối cao một cách đột ngột, khiến cho ông Okuda bất thần bị đôn lên lãnh đạo để tái cơ cấu tổ chức công ty. Dù vậy, kinh nghiệm của ông chỉ giới hạn trong tivi LCD và marketing ở quốc tế nên ông cũng nhanh gọn thất bại.
Cựu Quản trị HĐQT Machida Katsuhiko – người đưa công ty thành gia thế lớn nhờ LCD – đã dẫn đầu những cuộc đàm phán xây dựng liên minh với Foxconn. Cả ông Katsuhiko và Katayama đều tham gia vào đàm phán. Dù vậy, giao dịch khi đó vấp phải một trong những khó khăn, dẫn tới việc Foxconn không trực tiếp đầu tư vào Sharp. Ông Katayama tiếp tục công cuộc tìm kiếm vốn đầu tư quốc tế. Sharp tiến vào giai đoạn đầy hoảng sợ khi không rõ ai là người phụ trách thực sự.
Không thể tìm đường giữa “mớ bòng bong”, vào tháng 6/2013, ông Okuda từ chức Quản trị để trở thành Quản trị không điều hành, phục vụ thêm một năm 3 tháng. Ông Takahashi Kozo được bổ nhiệm vào vị trí này và ngay lập tức công bố kế hoạch đưa công ty thoát khỏi khủng hoảng vào năm tài chính 2015. Tuy nhiên, kế hoạch thất bại chỉ với sau 2 năm.
Những thay đổi mà ban lãnh đạo đưa ra nhằm mục tiêu cắt giảm chi phí, bao hàm tự nguyện nghỉ hưu sớm, giảm tăng lương, là chưa đủ. Sharp tiếp tục nhờ vào thành phần LCD làm ăn thất thường và mảng marketing pin mặt trời nhiều năm chưa xuất hiện lãi. Ông Kozo vốn không tồn tại kinh nghiệm vận hành thành phần LCD hay pin mặt trời đã phó thác việc này cho những giám đốc khác.
Kế hoạch thuở đầu khá tốt khi số liệu năm tài khóa 2013 vượt tiềm năng dự kiến khi Sharp chuyển sang sản xuất màn hình hiển thị LCD cỡ vừa và nhỏ cho smartphone, Tablet, hai ngành có tỉ suất lợi nhuận kha khá cao. Tăng trưởng vượt bậc của thương hiệu smartphone Xiaomi Trung Quốc thúc đẩy nhu yếu với màn hình hiển thị cỡ nhỏ, đem tới lợi nhuận lớn cho Sharp. Tuy nhiên, đến nửa sau năm tài khóa 2014, đơn hàng từ Xiaomi giảm, giá tấm nền giảm theo. Đó là vì Sharp thua trong trận chiến chi phí và hiệu suất với Japan Display.
Japan Display là liên kết kinh doanh dựa trên hợp nhất những thành phần LCD của Sony, Toshiba và Hitachi. Họ hỗ trợ tấm nền tích hợp tính năng màn hình hiển thị chạm màn hình, trong khi tấm nền LCD của Sharp vẫn cần gắn thêm màn hình hiển thị chạm màn hình phía bên ngoài. Dù đã tăng tốc cách tân và phát triển tấm nền tích phù hợp với mong muốn đáp ứng vào tháng 6/2015, Sharp không thành công vì chậm trễ. Samsung tiếp tục giáng đòn nhờ kinh doanh thương mại hóa tấm nền LCD trang bị đèn nền LED thành công. Sharp cũng chậm chân trên thị trường tivi 4K độ sắc nét siêu cao.
Theo cựu Giám đốc Technology Mizushima Shigaeki, Sharp dẫn đầu toàn cầu về cách tân và phát triển LCD nhờ có nhiều kỹ sư xuất sắc với 40 năm kinh nghiệm. Tuy vậy, chỉ vì không lưu ý đến vận động của thị trường mà công ty không thể chuyển đổi năng lượng technology này thành thành công thương mại. Tháng 8/2016, Sharp chính thức bán mình cho Foxconn với giá 3,5 tỷ USD, khắc ghi thương vụ Mandamp;A lớn nhất của một công ty quốc tế trong ngành technology Nhật Phiên bản và xong sự tồn tại độc lập của công ty có tuổi đời hơn 100 năm.
Du Lam
